Katarakt ameliyatı, gözün doğal lensinde meydana gelen bulanıklığı gidermek amacıyla yapılan bir cerrahi işlemdir.
Göz lensi, ışığı göze odaklamak için kullanılır ve normal şartlarda saydam ve berrak bir yapıya sahiptir. Ancak, yaşlanma, travma, enfeksiyon, diyabet veya uzun süreli kortikosteroid kullanımı gibi nedenlerle lens proteinleri zamanla birbirine yapışarak saydamlığını kaybedebilir ve katarakt oluşabilir.
Kataraktın erken dönemlerinde belirtiler hafif olabilir ve hastalar genellikle görüntüleri hafif bulanık veya mat olarak algılarlar. Ancak, rahatsızlık ilerledikçe, görüntüler daha da bulanıklaşır ve kişi bakarken renkler soluklaşır veya gece sürüş gibi aktivitelerde güçlük çeker. Bazı hastalar, gözlerinde çift görme, ışıklarda kamaşma veya hale oluşumu gibi semptomlar da tecrübe edebilirler.
Katarakt genellikle yaşla birlikte gelişir, ancak bazı durumlarda, doğuştan gelen kataraktlar veya travma, enfeksiyon veya diğer tıbbi durumlardan kaynaklanan kataraktlar da meydana gelebilir. Bu rahatsızlık tedavi edilmediği takdirde ilerleyerek kişinin görüşünü ve dolayısıyla hayat kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
Kataraktın erken dönemlerinde belirtiler hafif olabilir ve hasta bunları fark edemeyebilir. Ancak, katarakt ilerledikçe, belirtiler daha da belirgin hale gelir. Kataraktın en yaygın belirtileri şunlardır:
Bulanık Görüntüler: Katarakt, gözün doğal lensinde meydana gelen bir bulanıklık durumudur. Bu nedenle, hastalar genellikle görüntüleri hafif bulanık veya mat olarak algılarlar.
Renklerde Soluklaşma: Katarakt, renkleri algılama yeteneğini etkileyebilir ve hastalar renklerin soluklaştığını veya soluk göründüğünü bildirebilirler.
Gece Görüşü Sorunları: Katarakt, gece sürüşü gibi aktivitelerde güçlük çekmenize neden olabilir. Hastalar ışıkların hale oluşturduğunu veya gözlerinde çift görme olduğunu bildirebilirler.
Gözlük Reçetesi Değişimi: Katarakt, gözün doğal lensinin saydamlığını kaybetmesine neden olduğu için, hastaların görüş bozukluğu artabilir. Bu durumda, hastaların daha sık gözlük reçetesi değiştirmesi gerekebilir.
Katarakt ameliyatı, genellikle ileri yaşlarda görülen katarakt rahatsızlığı olan insanlar için uygulanır. Ancak, bazı durumlarda, problemin gelişimi yaşamın erken evrelerinde da görülebilir ve bu durumlarda da operasyonla tedavi edilmesi gerekebilir.
Katarakt ameliyatı, görüşü ciddi şekilde etkilenen katarakt hastalarına kesin çözüm olarak önerilir. Kataraktın neden olduğu bulanıklık, kişinin günlük yaşamını etkileyerek aktivitelerini yapmasını zorlaştırabilir. Bu durumda, operasyon ile hastanın görüşü netleştirilebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.
Katarakt ameliyatı ayrıca, ilaç tedavisi veya gözlük kullanımı gibi diğer tedavi yöntemleriyle tedavi edilemeyen diğer göz rahatsızlıkları olan kişilere de uygulanabilir. Ancak, katarakt ameliyatı için uygun adaylar, göz doktoru tarafından değerlendirilmeli ve tedavi seçenekleri tartışılmalıdır.
Operasyonun yapılması için değerlendirilen bir diğer faktör ise, kişinin genel sağlık durumudur. Ameliyat sırasında lokal anestezi kullanılsa da altta yatan bazı başka sağlık sorunları olan kişilerde katarakt ameliyatı riskli olabilir. Bu nedenle, her hasta için özel bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Katarakt tedavisi için son yıllarda kullanılan birkaç gelişmiş yöntem bulunmaktadır. Bunlardan birisi "Femtosaniye Lazer Destekli Katarakt Cerrahisi" olarak bilinir. Bu metot, bu alandaki seçenekler arasında en güvenli ve en yaygın olanlardan biridir.
Uygulama öncesi her adayın korneası üzerinde gerçekleştirilecek işlemler bilgisayar ortamında görülüp değerlendirilir. Buradaki amaç lazerli kesilerin şeklini ve açısını belirlemektir.
Prosedüründe göz içindeki bulanıklığı gidermek için doğal lensin çıkarılması ve yerine yapay bir lens yerleştirilmesi yer alır. Kişinin gözünde bıçak kullanılmadan küçük bir kesi açılır ve bu şekilde katarakt dokusu parçalanır. Daha sonra, yapay lens göz içine yerleştirilir. Ancak bu aşama, her hasta için geçerli olmayabilir.
Bu metot diğer katarakt cerrahisi tekniklerine göre daha az invaziv bir yöntemdir. Komplikasyon riski oldukça azdır. İşlem sırasında kullanılan ultrasonik dalgalar, göz dokusunu güvenli bir şekilde tedavi eder ve iyileşme süreci daha kısa olabilir. Ayrıca yaklaşık 30-45 dk arası süren bir uygulamadır, yani hızlıca tamamlanabilir ve hasta aynı gün evine dönebilir.
Katarakt ameliyatı sonrası iyileşme süreci, genellikle hızlı ve sorunsuz bir şekilde gerçekleşir. Ancak, her hasta farklı olduğu için iyileşme süreci de kişisel farklılıklar gösterebilir.
Ameliyatın hemen ardından, hasta genellikle birkaç saat içinde taburcu edilir. Göz doktoru, ameliyat sonrası dönemde kişiye özel talimatlar verir. Bu uyarıları dikkatle uygulamak, iyileşme sürecinin hızlandırılmasına yardımcı olacaktır.
İlk birkaç gün boyunca, gözde hafif bir batma veya kaşıntı hissedilebilir. Doktorun önerdiği göz damlalarını düzenli olarak kullanmak önemlidir. Ayrıca, kişinin gözünü ovuşturmaması ve gözün su ile temas etmesini engellemesi de gereklidir.
İyileşme süresince gözü korumak için ameliyat sonrası birkaç gün boyunca gözlük veya göz bandı kullanmak da gerekebilir. Ayrıca, ağır kaldırmaktan ve spor yapmaktan kaçınmak da verilen tavsiyelerin arasındadır.
Gözde bir miktar bulanıklık veya ışık hassasiyeti hissedebilmesi doğaldır, zamanla geçmektedir. Hastanın ameliyat sonrası kontrollerinde gözün durumu yakından takip edilir.
Katarakt ameliyatı sonrası iyileşme süreci genellikle birkaç hafta sürer. Hasta, çoğunlukla birkaç gün içinde normal günlük aktivitelerine geri dönebilir. Nekahet dönemi boyunca kişinin doktoruyla gerçekleştireceği düzenli olarak kontrol randevuları sayesinde gözünün durumu takip edilir ve varsa olası komplikasyonlar hızlıca fark edilir.
Katarakt ameliyatı genellikle lokal anestezi altında yapılır ve bu nedenle yoğun bir ağrı ya da batma yaşanmaz. Ameliyat sonrası dönemde çok hafif derecede bir batma veya kaşıntı hissedilebilir ancak kısa süre içerisinde geçer.
Ameliyattan sonra gözde yeni bir katarakt oluşmaz. Ancak yerleştirilen yapay lens zamanla bulanıklaşabilir ve yeniden lazer tedavisi ile bu sorun ortadan kaldırılabilir.
Katarakt ameliyatından sonra hastalar genellikle birkaç gün içinde normal günlük aktivitelerine dönebilirler. Ancak doktor tavsiyelerine titizlikle uymak, ağır kaldırmaktan ve spor yapmaktan kaçınmak iyileşme sürecini hızlandırmaya yardımcı olur.