Makula dejenerasyonu, gözün arka kısmında bulunan ve en keskin görüşün sağlandığı alan olan makulanın hasar görmesi ya da bozulması durumudur. Makula dejenerasyonu, yaşlılıkla ilişkili makula dejenerasyonu (YMD) ve genetik faktörlere bağlı makula dejenerasyonu (GMD) olarak iki ana tipe ayrılır. YMD, 50 yaşın üzerindeki kişilerde daha sık görülen bir durumdur ve genellikle gözün içindeki yapısal değişiklikler nedeniyle meydana gelir. GMD ise genellikle daha genç yaşlarda başlar ve kalıtsal faktörlere bağlıdır.

Makula Dejenerasyonu Tedavisi Nedir?

Sarı nokta hastalığı olarak da bilinen makula dejenerasyonu, gözün arka kısmında yer alan makula bölgesinde meydana gelen bir hastalıktır. Bu hastalık, görme kaybına neden olabilir ve yaşlı nüfusta yaygın olarak rastlanmaktadır. Makula dejenerasyonu tedavisi, hastalığın tipine ve ilerlemesine bağlı olarak değişebilir. Genel olarak, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve semptomları azaltmak amacıyla gerçekleştirilir.

Kuru makula dejenerasyonu tedavisi, genellikle hastalığın ilerlemesini yavaşlatır. AREDs (A Vitamini ve İnorganik Mineraller) adı verilen bir takviye kullanımı, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için bu tedavide tercih edilen bir seçenektir. Ayrıca, omega-3 yağ asitleri, çinko ve antioksidanlar gibi diğer besin takviyeleri de kullanılabilmektedir. 

Islak makula dejenerasyonu tedavisi, erken teşhis edildiği takdirde tedavi edilebilir. Bu tedaviler, retina dokusunda anormal damar büyümesine neden olan VEGF adı verilen bir proteinin engellenmesiyle ilgilidir. Makula dejenerasyonu tedavileri arasında; enjeksiyonlar (Avastin, Lucentis veya Eylea), lazer tedavisi ya da fotodinamik tedaviler yer alır. Bu tedaviler, retina dokusundaki anormal damar büyümesinin önüne geçerek hastalığın ilerlemesini durdurur. 

Makula dejenerasyonu tedavileri genellikle düzenli aralıklarla uygulanır ve sürekli takip gerektirir. Hastaların, tedaviler hakkında doktorlarıyla konuşmaları, düzenli göz muayenelerine gitmeleri ve beslenme alışkanlıklarında değişiklik yapmaları önemlidir. Erken teşhis, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve görme kaybını önlemek için hayati önem taşır.

Makula Dejenerasyonu Semptomları Nelerdir?

Makula dejenerasyonu, hastalığın tipine göre değişmekle birlikte çeşitli semptomlara neden olabilir. Hastalığın erken evrelerinde belirtiler fark edilmeyebilir ya da çok hafif olabilir.

Kuru makula dejenerasyonu semptomları arasında genellikle yavaş gelişen görme kaybı, merkezi görme alanında bozukluklar ve çevresel görüşte bir karartı veya bulanıklık hissi yer alır. Ayrıca, parlak ışıkta veya düşük ışıkta görme zorluğu, renklerde solma ve kontrastta azalma gibi semptomlar da olabilir.

Islak makula dejenerasyonu semptomları, genellikle daha hızlı şekilde ortaya çıkar. Bu semptomlar arasında; merkezi görme alanında belirgin bir bozukluk, düz çizgilerin eğri veya dalgalı görünmesi, renklerin daha soluk görünmesi, görme alanında bir karanlık nokta veya alan, yanıp sönen ışıklar veya ışık halkaları yer alabilir. Islak makula dejenerasyonu, hızlı bir şekilde ilerleyebilir ve neticede görme kaybına neden olabilir.

Makula Dejenerasyonu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kuru makula dejenerasyonu tedavisinde, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve semptomları azaltmak için besin takviyelerinin alınması ve beslenme alışkanlıklarında değişiklikler yapılması önerilir. C ve E vitaminleri ile çinko ve bakır gibi mineraller içeren antioksidan takviyeleri, hücre hasarına neden olan serbest radikalleri nötralize etmek için kullanılır ve makula sağlığının korunmasında aktif rol oynar. Bunun haricinde balık yağı, somon ve ton balığı gibi omega-3 yağ asitleri içeren gıdalar ve takviyeler, makula dejenerasyonu hastaları için önerilir.

Islak makula dejenerasyonu hastaları için önerilen en yaygın tedavi yöntemi, göze enjekte edilen bir ilaç olan Anti-VEGF tedavisidir. Bu ilaçlar, anormal damar büyümesini durdurmak ve makula hasarını azaltmak için kullanılır. Tedavi genellikle 4-6 hafta aralıklarla yapılan enjeksiyonlarla gerçekleştirilir. Fotodinamik tedavi, bir diğer seçenektir. Bu tedavi yöntemi, ilaç enjeksiyonlarına ek olarak, bir foto-aktivasyon ajanı olan verteporfin kullanarak lazer ışığı kullanır. İlaç enjeksiyonlarına yanıt vermeyen bazı hastalar için etkili olabilir. Islak makula hastalığında lazer tedavisi de tercih edilebilmektedir. Bu tedavi, gözün arka kısmındaki anormal damarların ortadan kaldırılması veya hasarın azaltılması için kullanılır. Ancak, lazer tedavisi, makulayı etkileyen alanlarda kullanıldığında, görme kaybına neden olabilir. Bu nedenle, bu yöntem genellikle makulayı etkilemeyen alanlarda uygulanır.

Makula Dejenerasyonu Tedavisi Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Makula dejenerasyonu tedavisi sonrasında, hastaların bazı önemli noktalara dikkat etmeleri gerekmektedir. 

► Takip Randevuları: Tedavi sonrası, hastaların düzenli takip muayenelerine gitmeleri önemlidir. Bu muayeneler, tedavinin etkinliğinin kontrol edilmesine ve hastalığın tekrarlama riskinin azalmasına yardımcı olur.

► Göz Hijyeni: Tedavinin ardından, göz hijyenine dikkat edilmelidir. Gözleri düzenli olarak yıkamak ve dokunmaktan kaçınmak, enfeksiyon riskini azaltacaktır.

► Diğer Göz Hastalıkları Tedavisi: Makula dejenerasyonu tedavisi, gözdeki anormal damar büyümesini durdurarak ve makula hasarını azaltarak, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yöneliktir. Ancak bu tedavi, makula dejenerasyonu dışındaki diğer göz hastalıklarına engel olmaz. Bu nedenle, diğer göz hastalıkları açısından da düzenli kontroller yaptırmak önemlidir.

► Sağlıklı Yaşam Tarzı: Makula dejenerasyonu tedavisi sonrasında, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek de son derece önemlidir. Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve sigara içmemek, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olur.

Makula dejenerasyonu, hastaların yaşam kalitesini etkileyebilecek bir hastalıktır. Tedavi sonrasında, hastaların günlük yaşamlarını kolaylaştırmak için yardım alabilecekleri destek gruplarına veya yardım kuruluşlarına başvurmaları önerilir. Tedavinin ardından hastaların doktor önerilerini takip etmeleri ve kontrollere düzenli katılmaları, hastalığın kontrol altında tutulmasına yardımcı olur.